พระบรมมหาราชวัง

พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร

พระที่นั่งองค์นี้ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของพระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์และพระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ พระเฉลียงด้านหน้าของพระที่นั่งองค์นี้ต่อเนื่องกับท้องพระโรงหลังของพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ชั้นบนเป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อทรงย้ายจากพระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์ ชั้นล่างเป็นส่วนสําหรับข้าทูลละอองธุลีพระบาท ชั้นบนมี ๓ ห้อง คือ

ห้องกลาง เป็นห้องใหญ่เรียกกันว่า “ห้องเหลือง” เคยใช้เป็นที่รับรองแขกเมืองผู้มีเกียรติ และยังใช้เป็นที่ประกอบพระราชพิธีหรืองานพระราชกุศลภายในด้วย เช่น งานพระราชกุศลคล้ายวันสิ้นพระชนม์ในสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ และ สมเด็จเจ้าฟ้ากรรณาภรณ์เพ็ชรรัตน์ จัดที่ห้องเหลืองนี้เป็นประจำ ห้องด้านตะวันออก เรียกว่า “ห้องน้ำเงิน” เป็นห้องทรง พระสำราญ พระอัครมเหสี เจ้านาย และพระบรมวงศ์ที่ใกล้ชิดเข้าเฝ้าฯ ณ ห้องนี้ อีกทั้งเป็นที่ที่เคยโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้สมเด็จพระอัครมเหสีเสด็จออกรับแขกในบางโอกาส ภายในห้องเป็นที่ประดิษฐานเครื่องราชกกุธภัณฑ์ เครื่องราชศิราภรณ์ พระมาลา เครื่องราชูปโภค พระแสง และสิ่งมีค่าอื่น ๆ นอกจากนั้นยังมีรูปเขียน เรื่อง “อิเหนา” พระราชนิพนธ์ของรัชกาลที่ ๒ ประดับที่ฝาผนังอีกด้วย ห้องด้านตะวันตก เรียกว่า “ห้องเขียว” เป็นห้องทรงพระสำราญเป็นการส่วนพระองค์ตามพระราชอัธยาศัย และเป็นห้องเสวยฝ่ายใน

ที่มาข้อมูล : หนังสือสถาปัตยกรรมพระบรมมหาราชวัง พิมพ์ครั้งแรก เมษายน ๒๕๓๑